Luksor je grad smešten na zapadnoj obali reke Nil, u južnom ili gornjem Egiptu i administrativni centra istoimenog guvernatora. Zauzima površinu od 416 km² i ima oko 470.000 stanovnika. Udaljen je oko 800 km južno od mediteranske obale i oko 650 km južno od glavnog grada Kaira. Obale Crvenog mora nalaze se na 215 km istočno od Luksora, a 215 km južno, dolinom reke Nil, stiže se do grada Asvana. Klima u Luksoru je pustinjska, sa najvišim prosečnim temperaturama od 32,3^oC u julu i avgustu, dok najhladniji mesec januar ima prosečnu temperaturu vazduha od 13,8^oC.

Luksor je grad bogate istorije. Područje današnjeg grada bilo je nastanjeno još 3.200. godine p.n.e., kada se ovde nalazio grad Vaset, prestonica četvrte oblasti Gornjeg Egipta. Za vreme 11. i 18. egipatske dinastije Teba, kako se tada nazivao grad, postaje prestonica Egipta, posvećena egipatskim bogovima i sve do kraja Novog carstva nazivana je „Amonov grad“. U svom pohodu na Egipat, vojska Novog Asirskog carstva je razorila grad i porobila njegovo stanovništvo. Dolaskom helenske dinastije Ptolemejida na vlast u Egiptu 305. godine p.n.e. Teba postaje Zevsov grad, pošto su Stari Grci poistovećivali egipatskog boga Amona sa svojim Zevsom. Grad je tada zanemaren, a kada su Rimljani zavladali ovim područjem, od Tebe, koju su oni nazivali Diospolis Magna, su ostale samo ruševine.

Današnje ime Luksor, gradu su dali Arapi. Luksor je grad sa dva lica. Sa jedne strane, on je moderan grad sa uređenim ulicama, građevinama iz kolonijalnog doba, hotelima, šoping centrima, restoranima i kafićima, sa dobrom saobraćajnom infrastrukturom, a sa druge strane, predstavlja bogatu arheološku riznicu fragmenata drevne egipatske civilizacije. Na području današnjeg Luksora nalazila se Teba, prestonica starog Egipta, čije ruševine postoje na svakom koraku u savremenom Luksoru. Zato Luskor nosi epitet najvećeg muzeja na svetu pod otvorenim nebom, a čitava njegova teritorija predstavlja jedno veliko arheološko nalazište. Zato je Luksor grad koji pretežno živi od turizma, koji učestvuje sa čak 85% u ukupnoj gradskoj ekonomiji. Pored turizma, važna privredna grana je još i poljoprivreda. Luksor ima izuzetno dobru saobraćajnu infrastrukturu. U njemu se nalazi međunarodni aerodrom, a sa železničke i autobuske stanice, koje su smeštene gotovo u centru grada, saobraćaju vozovi i autobusi do Kaira, Aleksandrije, Asvana, Šarm el-Šeika, Sive i drugih važnih destinacija u Egiptu. Takođe, zbog činjenice da se nalazi na Nilu, Luksor je dobro povezan sa ostalim egipatskim gradovima i rečnim saobraćajem. On je polazna tačka prilikom čuvenog krstarenja Nilom.

Što se tiče gradskog prevoza i obilaska brojnih znamenitosti u samom Luskoru, izbor je takođe veliki. Pored gradskih autobusa, postoje brojne taksi službe, rent-a-car agencije, mogućnost vožnje kočijom sa konjima, mogućnost iznajmljivanja motornih čamaca itd. Oblast Luksora presečena je na pola rekom Nil. Urbanizovani deo grada smešten je na istočnoj obali reke, dok se na zapadnoj strani nalazi većina arheoloških lokaliteta koji su u drevnim vremenima pripadali Tebanskoj nekropoli. U modernom Luksoru nalaze se sukovi, karakteristični po velikom broju prodavnica, antikvarnica i butika sa najraznovrsnijom robom. Tu se prodaju razni suveniri ručne izrade, među kojima su najpopularnije statue bogova na kojima se nalaze glave životinja, izrađene od kamena i lokalnog materijala alabastera, od kog se prave i vaze, posuđe, razne figurice i statue. Takođe, postoji odličan izbor odeće i nakita od srebra i zlata. Grad ima veliku centralnu pijacu i više lokalnih pijaca sa bogatim izborom začina, parfema, mirišljavih štapića, tamjana, kao i robe široke potrošnje. Duž obale Nila naređani su brojni ugostiteljski objekti – barovi, kafići, restorani i hoteli. U ponudi restorana mogu se naći najraznovrsnija jela tradicionalne egipatske kuhinje, ali i francuske, italijanske, japanske, kineske i dr. nacionalnih kuhinja, kao i brza hrana.

Iako u gradu postoji puno diskoteka, noćni život nije naročito razvijen. Smeštaj se može naći u brojnim hotelima raznih kategorija, sa cenom noćenja u rasponu od 12 do 55 evra, koliko košta noć provedena u najluksuznijem luksorskom hotelu Šeraton. U urbanizovanom delu grada postoje i dva muzeja. Muzej mumifikacije smešten je na samoj obali Nila. U njemu se može videti celokupni postupak mumifikacije ljudskog tela, kao i brojni instrumenti, materijali i preparati koji su se koristili prilikom ovog postupka. Muzej drevne egipatske umetnosti nalazi se u aveniji Nila, a sadrži bogatu kolekciju najraznovrsnijih predmeta, koji potiču iz drevnih vremena Tebe. U najdragocenije eksponate muzeja spada kolekcija od 26 izuzetno očuvanih statua iz doba Novog carstva, rekonstrukcija jednog zida u hramu u Karnaku, kao i teška nadgrobna ploča Tutankamonove grobnice. U muzeju se takođe nalaze i dve kraljevske mumije Ahmosa I i Ramzesa I.

Obilazak arheoloških lokaliteta u Luskoru otpočinje u samom centru grada. Hram u Luksoru, podignut je za vreme Novog carstva u čast trijadi egipatskih božanstava: vrhovnog boga Amona, njegove žene Mut, i njihovog sina, boga meseca Konsua. Izgradnju ovog grandioznog kompleksa otpočeo je Amenofis III oko 1.390. godine p.n.e. Kasnije je kompleks više puta dograđivan i ulepšavan, da bi svoj konačni oblik dobio u periodu vladavine Ramzesa II. Na ulazu u hram nalazi se veliki pilon sa dva kolosa Ramzesa II i Tutmosa III (neki egiptolozi i arheolozi tvrde da obe statue pripadaju Ramzesu II). Statue su u sedećem položaju a njihova visina je 16 metara. Ispred statua bila su smeštena dva velika obeliska, od kojih je jedan i sada tu, dok se drugi nalazi u Francuskoj i ukrašava trg Konkord u Parizu. Od ulaza prema severu, tj. prema Karnaku, vodi avenija sfingi. Dvorište ispred pilona uredio je Nektanebos I. Veliko unutrašnje dvorište sa svetilištem delo je Tutmosa III. Dalje se prostire dvostruki red stubova sa oblikom papirusovih pupoljaka, zatim grandiozni kip boga Ozirisa, kipovi Ramzesa II i njegove žene Nefertari, kao i pilon koga je podigao Amenofis III. Sledi još jedna velika kolonada stubova u kojoj se sa strane nalaze tri crkve, svaka sačinjena od 14 stubova, koje predstavljaju ruševine početnog dela hipostilne dvorane, čije stubove su ukrasili faraoni Tutankamon i Horemheb. Nakon njih nalazi se drugo veliko dvorište sa još jednom duplom kolonadom cvetnih i papirusnih stubova koji vode do Velike hipostilne dvorane sačinjene od 32 stuba. Nju je izgradio Amenofis III, a kasnije su je dograđivali i ukrašavali i drugi faraoni: Ramzes II, Tutankamon i Horemheb. Iza nje se nalaze dvorana za darivanje bogova i faraona, kao i kapela posvećena rođenju Amenofisa III. Ovu kapelu, koja predstavlja svetilište, kasnije je dogradio Aleksandar Veliki, sagradivši veliko svetilište od granita, a staro predvorje, oslikano detaljima koji prikazuju Horusa i Atena kako predstavljaju Amenofisa III vrhovnom bogu Amonu, tada je prekriveno malterom na kome su oslikane scene ratova koje su vodili Heleni. Kada su osvojili ovaj hram, Rimljani su ga pretvorili u vojno utvrđenje. Kasnije su hrišćani u ovom kompleksu sagradili 4 crkve. Hram je bio domaćin festivala Opet, koji je podrazumevao ceremoniju prenošenja Amnonove statue na svetoj nosećoj barki iz hrama u Karnaku, avenijom sfingi do hrama u Luksoru. Statua je potom 27 dana boravila u luksorskom hramu kod statue Amnnove žene, boginje Mut, čime je, na simboličan način, slavljena plodnost.

Iz hrama u Luksoru ka severu je vodila avenija sfingi, duga skoro 3 km, sa ukupno 1.350 statua sfingi koje su imale ljudsku glavu, sve do Karnaka, još jednog zadivljujućeg hrama drevne Tebe. Danas je ispred hrama u Karnaku sačuvano ukupno 70 sfingi sa ljudskim glavama. Hram u Karnaku podeljen je u tri međusobno odvojene celine. Najveća, najbolje očuvana i jedina otvorena za posete je sekcija posvećena vrhovnom bogu Amonu. Obuhvata površinu od oko 13 hektara, a u sklopu nje se nalazi čak 10 pilona, više hramova (Amonov, koji je i najveći, hram posvećen njegovom sinu Konsu, Ptahov hram, Ozirisov hram, hram Ramzesa III i hram Amenhotepa II), zatim veliko dvorište, sveto jezero, svetilište, kao i velika hipostilna dvorana, jedno od najvećih arhitektonskih blaga drevnog Egipta. Druga zona, površine 9,5 hektara, posvećena je boginji Mut, Amonovoj ženi. Ove dve zone povezuje avenija sfingi sa glavama ovna, duga oko 300 metara. Najmanja zona obuhvata površinu od 2,5 hektara i najslabije je očuvana. Ona je posvećena bogu ratniku Mentuu. Ceo ovaj kompleks, ukupne površine oko 25 hektara, čija je gradnja otpočela u 16. veku p.n.e., gradilo je više od 30 egipatskih faraona, a od 1979. godine nalazi se na listi UNESCO-ve kulturne baštine.Sa suprotne strane Nila, na njegovoj zapadnoj obali nalaze se brojni lokaliteti koji svi zajedno pripadaju kompleksu Tebanskih nekropola. Kao čuvari drevnih grobnica, na samom ulazu na zapadnu teritoriju Luksora, stoje dve impozantne statue Memnonovih kolosa. One su podignute oko 1.370. godine p.n.e. i predstavljaju faraona Amenhotepa III u sedećem položaju. U samom dnu ovih gorostasa nalaze se statue faraonove žene Tije i njegove majke Mutemvije. Visina kolosa je oko 18 metara, a razmak između njih iznosi oko 15 metara. Današnje ime statuama dali su Grci, po junaku iz Trojanskog rata Memnonu. Memnonovi kolosi jedini su preživeli ostaci Amenhotepovog zagrobnog hrama Kom el Hetan, koji je u vreme svoje izgradnje bio najveći hram u Egiptu. Nažalost, statue su danas u dosta lošem stanju.

Medinet Habu je lokacija smeštena nekoliko kilometara južno od Memnonovih kolosa na kojoj se nalaze arheološki ostaci tri hrama. Posmrtni hram Ramzesa III, koji je i najbolje očuvan, jedno je od najvećih ostvarenja umetnosti starog Egipta, a posebno se isticao po svojim stilskim rešenjima. Hram je poznat i po autentičnim zidnim reljefima čija ukupna površina iznosi oko 7.000 m². Levo od prvog pilona nalaze se ostaci Amonovog hrama, koga su podigli faraonka Hatšepsut i faraon Tutmos III. Najzad, na ovoj lokaciji smeštene su i ruševine hrama Aj i Horemheb, koje se jedva naziru.

U neposrednoj blizini Medinet Haub-a nalazi se Deir el-Medina, drevno egipatsko selo u kome su živeli neimari kraljevskih grobnica. Selo je podignuto za vreme Tutmosa I, oko 1.550 godine p.n.e. i u njemu su više od pet vekova stanovali zidari, kamenoresci, slikari i skulptori koji su gradili i ukrašavali Tebanske nekropole. Tu se nalaze ruševine amfiteatra, stambenih kuća i pogrebnih hramova koji su pripadali stanovnicima i brojni drugi arheološki dokazi, uključujući reljefe i slike na zidovima koje prikazuju i dočaravaju način života ove radničke zajednice.

Ramzeseum su ruševine kompleksa posmrtnog hrama koji je Ramzes II podigao na mestu svetilišta svoga oca Sepija I. Do današnjih dana očuvan je samo mali deo ovog, nekada velelepnog zdanja – nekoliko pilara sa Ramzesovim statuama i pilara sa bezglavim statuama boga Ozirisa. Tu je i srušena kolosalna statua Ramzesa II, za koju je izračunato da je bila visoka više od 17 metara i teška preko 1.000 tona. Na fasadi ostataka hipostilne dvorane oslikani su i isklesani faraonski podvizi i detalji koji dočaravaju verske festivalske ceremonije.

Deir el Bahri je arheološko nalazište sa još jednim kompleksom hramova. Na ovoj lokaciji sagrađeno je više hramova grobnica, a prvi je podignut posmrtni hram faraona Mentuhotepa II, čiji su ostaci danas jedva vidljivi. Ovde se nalaze i ruševine monumentalnog hrama Tutmosa III, a svakako najviše pažnje privlači zagrobni hram kraljice Hatšepsut, prve žene koja je bila faraon Egipta. Ovaj impozantni hram, izgrađen oko 1.485. godine p.n.e. delo je Senenmuta, egipatskog ministra i najvećeg arhitekte svoga doba u Egiptu, za koga se pretpostavlja da je bio faraonkin ljubavnik. Među Egipćanima, hram je poznat kao Džeser-Džeseru – svetiji od najsvetijeg. Hram je sagrađen u tri visinska nivoa u kojima su smešteni atrijumi (dvorišta) karakteristični po dugim kolonadama stubova, a te impozantne terase povezivale su rampe, nekada ukrašene alejom sfingi i brojnim obeliscima. U hramu su se nalazile kapele posvećene egipatskim božanstvima, faraonu Totmosu I, ocu faraonke Hatšepsut, kao i kraljičina kapela. Najvažnija kultna prostorija nalazi se na samom vrhu, ukopana u breg ispod koga je hram smešten. Zidovi i stubovi hrama ukrašeni su brojnim reljefima koji prikazuju kraljičin život, scene festivalske ceremonije u čast boginje Hator i detalje koji opisuju obred žrtvovanja bika i antilope.

Sledeća destinacija je Dolina Kraljeva, nekropola faraona Novog carstva od 18. do 20. dinastije, smeštena u stenama ispod piramidalnog brda Al-Kurn, lokalitet na kom su do sada otkrivene 63 grobnice faraona, njihovih porodica i tadašnje egipatske elite. Za javnost je otvoreno ukupno 18 grobnica, a najveću pažnju turista privlači Tutankamonova grobnica, otkrivena 1924. godine, jedina neopljačkana u celoj dolini.

Nekoliko kilometra u pravcu jugozapada smeštena je Dolina Kraljica, nekropola u kojoj su sahranjivane žene faraona 18., 19. i 20. dinastije, njihova deca, prinčevi i princeze i pripadnici tadašnjeg egipatskog plemstva. Do sada je pronađeno ukupno 110 grobnica, različite strukture, od skromnih i neukrašenih do raskošnih i grandioznih arhitektonskih zdanja. Među njima je svakako najlepša grobnica Nefertari, žene faraona Ramzesa II. Skoro 9 metara je ukopana u zemlju, njena ukupna dužina iznosi 27,5 m, a grobnica, iako više puta skrnavljena i pustošena, i danas pleni i zadivljuje, pre svega svojim zidnim reljefima, koji su potpuno sačuvani.

Za one kojima sve ovo nije dovoljno, u široj okolini Luskora smešteno je još nekoliko važnih arheoloških lokaliteta, do kojih postoje organizovani obilasci. Oko 80 km severno od Luksora nalazi se Dendera, u kojoj je smešten hram boginje Hator, izgrađen u periodu Srednjeg carstva, a najviše dograđivan i ukrašen za vreme vladavine Julija Cezara, rimskog imperatora. U ovom kompleksu, inače odlično očuvanom, nalazi se i hram boginje Izide, koja je u egipatskoj mitologiji bila boginja plodnosti. Zidovi hrama su veličanstveno oslikani i izrezbareni, a u njegovom sklopu nalaze se i katakombe u kojima su sahranjivane životinje, uglavnom ptice, krave i psi.

U pravcu juga nalazi se grad Esna, udaljen oko 60 km od Luksora, drevni egipatski grad Latopolis. Tu postoje ostaci hrama Knum. Od celog hrama jedino je preživela prelepa hipostilna dvorana, dimenzija 33×18 metara. Nju čine ukupno 24 stuba, visoka je 13,5 metara i ukrašena kapitelima. Dalje prema jugu, oko 100 km od Luksora, smešten je grad Edfu, poslednja destinacija u obilasku luksorskog otvorenog muzeja, u kome se nalaze antičko naselje Tel Edfu i hram posvećen bogu Horusu. Glavni hram dinastije Ptolemejida u Egiptu, Horusov hram, izgrađen je u periodu od 237. do 57. godine p.n.e. i predstavlja najočuvaniji hram drevnog Egipta. Njegovu gradnju završila je poslednja kraljica Egipta Kleopatra VII.