Troja je arheološki lokalitet na severozapadu Turske, u podnožju planine Ida, na brdu Hisarlik. Nalazi se 5 km jugozapadno od moreuza Dardaneli, 5 km od obale Egejskog mora i 30 km zapadno od letovališta Čanakale. Prema legendi, na toj lokaciji nalazio se drevni grad Troja, poznat i pod imenom Ilij. Trojanski rat, opisan u epovima Ilijada i Odiseja starogrčkog pesnika Homera, koji je po pretpostavkama živeo u 8. ili 7. veku p.n.e., navodno se odigrao baš na ovoj lokaciji. Kako epovi opisuju, rat se dogodio početkom 12. veka p.n.e., a trajao je deset godina. Paris, mlađi sin trojanskog kralja Prijama oteo je Jelenu Trojansku, na daleko čuvenu po svojoj lepoti, ženu spartanskog kralja Menelaja. Ogorčeni Menelaj zajedno sa svojim bratom Agamemnonom skuplja vojs

ku i kreće u rat protiv Troje. Opsada Troje od strane Grka trajala je čitavu deceniju, ali Trojanci, koje su predvodili kralj Prijam i njegov stariji sin Hektor, uspešno su odolevali svakom napadu. Najzad, Grci navodno napuštaju bojište, ostavljajući isped kapija Troje ogromnog drvenog konja u kome su bili sakriveni najbolju grčki ratnici. Lakoverni Trojanci, misleći da su Grci konja napravili u čast boga mora Posejdona, uvlače Trojanskog konja u grad, a grčki vojnici koji su bili u konju opsedaju Troju. U ovom ratu borili su mnogi mitski ratnici, među kojima su najveći bili: Hetor, Prijam i Paris od Trojanaca, dok su se na grčkoj strani isticali Ahil, Agamemnon, Menelaj, Odisej i mnogi drugi. Arehološko nalazište Troja otkriveno je 1870. godine, kada je nemački arheolog Hajnrih Šliman, počeo da vrši iskopavanja na lokaciji koja je odgovarala opisu Troje iz Homerovih epova. Od tada bez prekida traju stalana arheološka iskopavanja kojima je do danas otrkiveno ukupno 9 slojeva arheoloških ostataka.




Ti ostaci pripadaju naseljima iz različitih istorijskih epoha. Najstariji sloj potiče iz bronzanog doba, najverovatnije iz 30. veka p.n.e. Kasniji slojevi svedoče o nastanjivu ove lokacije kroz celu staru eru. Na osnovu nekih nalaz jasno se može zaključiti da je grad nekoliko puta rušen u jakim zemljotresima i u ratovima. Poslednji grad, nazvan Ilium, podigao je rimski car Oktavijan Avgust u I veku p.n.e. Ilium se brzo razvijao i postao važan centar rimskog carstva, sve do dolaska na vlast Konstantina Velikog u prvoj polovini 4. veka. On je na temeljima drevnog Vizantiona osnovao grad Konstantinopolj (današnji Istanbul) i od tada je Troja počela naglo da stagnira, da bi u vizantijskom periodu potpuno nestala. Danas je Troja jedno od najvažnijih areholoških nalazišta u Turskoj i velika turistička atrakcija. Na ulazu u lokalitet stoji ogromna drvena replika mitskog Trojanskog konja, omiljena turistička atrakcija, u koju može i da se uđe, a na samom lokalitetu otkriveni su ostaci Atininog hrama, kao i drugih hramova, ruine kuća, rimskog pozorišta itd. Od 1998. godine Troja je upisana na listu UNESCO-ve kulturne baštine.